سرآغاز

                               سرآغاز

خداوند در توفیق بگشای		نظامی را ره تحقیق بنمای
دلی ده کو یقینت را بشاید		زبانی کافرینت را سراید
مده ناخوب را بر خاطرم راه		بدار از ناپسندم دست کوتاه
درونم را به نور خود برافروز		زبانم را ثنای خود در آموز
به داودی دلم را تازه گردان		زبورم را بلند آوازه گردان
عروسی را که پروردم به جانش		مبارک روی گردان در جهانش
چنان کز خواندنش فرخ شود رای		ز مشک افشاندش خلخ شود جای
سوادش دیده راه پر نور دارد		سماعش مغز را معمور دارد
مفرح نامه‌ی دلهاش خوانند		کلید بند مشکل هاش دانند
معانی را بدو ده سربلندی		سعادت را بدو کن نقش‌بندی
به چشم شاه شیرین کن جمالش		که خود بر نام شیرینست فالش
نسیمی از عنایت یار او کن		ز فیضت قطره‌ای در کار او کن
چو فیاض عنایت کرد یاری		بیارای کان معنی تا چه داری

اول دفتر به نام ایزد دانا

                      اول دفتر به نام ایزد دانا

اول دفتر به نام ایزد دانا		صانع پروردگار حی توانا
اکبر و اعظم خدای عالم و آدم		صورت خوب آفرید و سیرت زیبا
از در بخشندگی و بنده نوازی		مرغ هوا را نصیب و ماهی دریا
قسمت خود می‌خورند منعم و درویش		روزی خود می‌برند پشه و عنقا
حاجت موری به علم غیب بداند		در بن چاهی به زیر صخره صما
جانور از نطفه می‌کند شکر از نی		برگ‌تر از چوب خشک و چشمه ز خارا
شربت نوش آفرید از مگس نحل		نخل تناور کند ز دانه خرما
از همگان بی‌نیاز و بر همه مشفق		از همه عالم نهان و بر همه پیدا
پرتو نور سرادقات جلالش		از عظمت ماورای فکرت دانا
خود نه زبان در دهان عارف مدهوش		حمد و ثنا می‌کند که موی بر اعضا
هر که نداند سپاس نعمت امروز		حیف خورد بر نصیب رحمت فردا
بارخدایا مهیمنی و مدبر		وز همه عیبی مقدسی و مبرا
ما نتوانیم حق حمد تو گفتن		با همه کروبیان عالم بالا
سعدی از آن جا که فهم اوست سخن گفت		ور نه کمال تو وهم کی رسد آن جا

         

چنین تا به بیژن رسید آگهی

چنین تا به بیژن رسید آگهی

چنین تا به بیژن رسید آگهی		که ماهوی بگرفت تخت مهی
بهر سوی فرستاد مهر و نگین		همی رام گردد برو بر زمین
کنون سوی جیحون نهادست روی		به پرخاش با لشکری جنگجوی
بپرسید بیژن که تاجش که داد		بروکرد گوینده آن کاریاد
بدو گفت برسام کای شهریار		چو من بردم از چاچ چندان سوار
بیاوردم از مرو چندان بنه		بشد یزدگرد از میان یک تنه
تو را گفته بد تخت زرین اوی		همان یاره‌ی گوهر آگین اوی
همان گنج و تاجش فرستم به چاج		تو را باید اندر جهان تخت عاج
به مرو اندرون رزم کردم سه روز		چهارم چو بفروخت گیتی فروز
شدم تنگدل رزم کردم درشت		جفا پیشه ماهوی بنمود پشت
چو ماهوی گنج خداوند خویش		بیاورد بی‌رنج و بنهاد پیش
چوآگنده شد مرد بی‌تن به چیز		مرا خود تو گفتی ندیدست نیز
به مرو اندرون بود لشکر دوماه		به خوبی نکرد ایچ برمانگاه
بکشت او خداوند را در نهان		چنان پادشاهی بزرگ جهان
سواری که گفتی میان سپاه		همی‌برگذارد سر از چرخ ماه
ز ترکان کسی پیش گرزش نرفت		همی زو دل نامداران بگفت
چو او کشته شد پادشاهی گرفت		بدین گونه ناپارسایی گرفت
طلایه همی‌گوید آمد سپاه		نباید که بر ما بگیرند راه
چو بدخواه جنگی به بالین رسید		نباید تو را با سپاه آرمید
چنین گل به پالیز شاهان مباد		چو باشد نیاید ز پالیز یاد
چو بشنید بیژن سپه گرد کرد		ز ترکان سواران روز نبرد
ز قجقار باشی بیامد دمان		نجست ایچ‌گونه بره بر زمان
چونزدیک شهر بخارا رسید		همه دشت نخشب سپه گسترید
به یاران چنین گفت که اکنون شتاب		مدارید تا او بدین روی آب
به پیکار ما پیش آرد سپاه		مگر باز خواهیم زوکین شاه
ازان پس بپرسید کز نامدار		که ماند ایچ فرزند کاید به کار
جهاندار شه را برادر به دست		پسر گر نبود ایچ دختر به دست
که او را بیاریم و یاری دهیم		به ماهوی بر کامگاری دهیم
بدو گفت به رسام کای شهریار		سرآمد برین تخمه‌ی بر روزگار
بران شهرها تازیان راست دست		که نه شاه ماند نه یزدان پرست
چو بشنید بیژن سپه برگرفت		ز کار جهان دست بر سرگرفت
طلایه بیامد که آمد سپاه		به پیکند سازد همی رزمگاه
سپاهی بکشتی برآمد ز آب		که از گرد پیدا نبود آفتاب
سپهدار بیژن به پیش سپاه		بیامد که سازد همی رزمگاه
چو ماهوی سوری سپه را بدید		تو گفتی که جانش ز تن برپرید
ز بس جوشن و خود و زرین سپر		ز بس نیزه و گر ز وچاچی تبر
غمی شد برابر صفی برکشید		هوا نیلگون شد زمین ناپدید

•